Ngày 29/12/1899, Vĩnh Yên được thành lập, trong suốt quá trình xây dựng và phát triển, trải qua nhiều sự thay đổi về hành chính, Vĩnh Yên luôn đóng vai trò quan trọng là trung tâm chính trị, kinh tế, văn hóa xã hội của tỉnh Vĩnh Phúc; tháng 3 năm 1968 tỉnh Vĩnh Phúc được sáp nhập với tỉnh Phú Thọ thành tỉnh Vĩnh Phú. Thực hiện Nghị quyết kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa IX về việc chia tách tỉnh Vĩnh Phúc thành 02 tỉnh Vĩnh Phúc và Phú Thọ, Vĩnh Yên trở lại là trung tâm của tỉnh Vĩnh Phúc từ ngày 01/01/1997. Năm 2004, thị xã Vĩnh Yên được Thủ tướng Chính phủ trao tặng Huân chương Độc lập hạng Ba và công nhận là đô thị loại III; năm 2006 chuyển thị xã Vĩnh Yên lên thành phố trực thuộc Tỉnh, năm 2014 Vĩnh Yên được công nhận là đô thị loại II trực thuộc tỉnh Vĩnh Phúc.

     Đảng bộ thành phố Vĩnh Yên được thành lập từ năm 1960, khi mới thành lập, Đảng bộ có 08 chi bộ trực thuộc với 237 đảng viên (khi mới thành lập Vĩnh Yên là thị xã có 06 đơn vị hành chính gồm 03 xã: Hạnh Phúc, Định Trung, Tích Sơn và 03 khu: Lam Sơn, Đống Đa, Ngô Quyền với tổng diện tích tự nhiên là 24km² và 3.662 hộ, 29.450 người). Đến hết năm 2023, Đảng bộ thành phố Vĩnh Yên có 33 chi bộ, đảng bộ trực thuộc (với 9148 đảng viên (thành phố Vĩnh Yên có 09 đơn vị hành chính gồm 08 phường là: Ngô Quyền, Đống Đa, Tích Sơn, Liên Bảo, Đồng Tâm, Hội Hợp, Định Trung, Khai Quang (trước đây có tên là xã Hạnh Phúc); 01 xã Thanh Trù (trước đây có tên là xã Tam Dân) với diện tích tự nhiên là 5.080,21 ha, dân số tính đến hết năm 2023 khoảng 15 vạn người).

     Trải qua 21 kỳ Đại hội, mỗi kỳ Đại hội Đảng là một mốc son lịch sử quan trọng, ghi nhận những thắng lợi, thành tựu và những bài học kinh nghiệm của Đảng bộ thành phố dưới sự lãnh đạo trực tiếp của Đảng bộ tỉnh Vĩnh Phúc. Căn cứ nhiệm vụ cụ thể của từng thời kỳ, Đảng bộ và Nhân dân thành phố Vĩnh Yên luôn đoàn kết, tự lực, tự cường vận dụng sáng tạo các nghị quyết, chủ trương của Trung ương và của Tỉnh, tập trung lãnh đạo, chỉ đạo thành phố phát huy truyền thống anh hùng, khai thác có hiệu quả tiềm năng, thế mạnh, các nguồn lực, động viên các thành phần kinh tế và các tầng lớp Nhân dân cùng tham gia xây dựng và bảo vệ quê hương, Vĩnh Yên luôn xứng đáng là đô thị trung tâm tỉnh lỵ của tỉnh Vĩnh Phúc.

     Các kỳ Đại hội đại biểu Đảng bộ thành phố Vĩnh Yên 1960-2024

     - Đại hội đại biểu Đảng bộ thị xã Vĩnh Yên, lần thứ I (1960-1961)

     - Đại hội đại biểu Đảng bộ thị xã Vĩnh Yên, lần thứ II (1961-1962)

     - Đại hội đại biểu Đảng bộ thị xã Vĩnh Yên, lần thứ III (1962-1964)

     - Đại hội đại biểu Đảng bộ thị xã Vĩnh Yên, lần thứ IV (1964-1967)

     - Đại hội đại biểu Đảng bộ thị xã Vĩnh Yên, lần thứ V (1967-1969)

     - Đại hội đại biểu Đảng bộ thị xã Vĩnh Yên, lần thứ VI (1969-1971)

     - Đại hội đại biểu Đảng bộ thị xã Vĩnh Yên, lần thứ VII (1971-1973)

     - Đại hội đại biểu Đảng bộ thị xã Vĩnh Yên, lần thứ VIII (1973-1975)

     - Đại hội đại biểu Đảng bộ thị xã Vĩnh Yên, lần thứ IX (02-1975 - 10-1975)

     - Đại hội đại biểu Đảng bộ thị xã Vĩnh Yên, lần thứ X (1975-1979, được tổ chức 03 vòng).

     - Đại hội đại biểu Đảng bộ thị xã Vĩnh Yên, lần thứ XI (1979-1981, được tổ chức 02 vòng)

     - Đại hội đại biểu Đảng bộ thị xã Vĩnh Yên, lần thứ XII (1981-1986, được tổ chức 02 vòng)

     - Đại hội đại biểu Đảng bộ thị xã Vĩnh Yên, lần thứ XIII (1986-1989).

     - Đại hội đại biểu Đảng bộ thị xã Vĩnh Yên, lần thứ XIV (1989-1991)

     - Đại hội đại biểu Đảng bộ thị xã Vĩnh Yên, lần thứ XVI (1996 - 2000, được tổ chức 02 vòng)

     - Đại hội đại biểu Đảng bộ thị xã Vĩnh Yên, lần thứ XI (1979-1981, được tổ chức 02 vòng)

     - Đại hội đại biểu Đảng bộ thị xã Vĩnh Yên, lần thứ XII (1981-1986, được tổ chức 02 vòng)

     - Đại hội đại biểu Đảng bộ thị xã Vĩnh Yên, lần thứ XIII (1986-1989)

     - Đại hội đại biểu Đảng bộ thị xã Vĩnh Yên, lần thứ XIV (1989-1991)

     - Đại hội đại biểu Đảng bộ thị xã Vĩnh Yên, lần thứ XV (1991-1996)

     - Đại hội đại biểu Đảng bộ thị xã Vĩnh Yên, lần thứ XVI (1996-2000, được tổ chức 02 vòng)

    - Đại hội đại biểu Đảng bộ thị xã Vĩnh Yên, lần thứ XVII, nhiệm kỳ 2000-2005

     - Đại hội đại biểu Đảng bộ thị xã Vĩnh Yên, lần thứ XVIII, nhiệm kỳ 2005-2010

    - Đại hội đại biểu Đảng bộ thành phố Vĩnh Yên, lần thứ XIX, nhiệm kỳ 2010-2015

     - Đại hội đại biểu Đảng bộ thành phố Vĩnh Yên, lần thứ XX, nhiệm kỳ 2015-2020

     - Đại hội đại biểu Đảng bộ thành phố Vĩnh Yên, lần thứ XXI, nhiệm kỳ 2020-2025

Nguồn: Đảng bộ thành phố Vĩnh Yên những lần Đại hội 1960-2015 (Xuất bản năm 2016); Văn kiện Đại hội đại biểu Đảng bộ thành phố Vĩnh Yên, lần thứ XXI, nhiệm kỳ 2020-2025 (Xuất bản tháng 10/2020); Báo cáo Tổng kết năm 2023.